عبارت چربی (lipid) به یک گروه از ترکیباتی که تا حدودی قابلیت حل در آب را دارند اطلاق می شود، اما قابلیت حل شدنشان در تعدادی از حلال های آلی تغییر است(مثلا: اتیل، اتر، اتر نفتی، استون، اتانول، متانول و بنزن). مقدار چربی یک ماده غذایی در اثر استخراج با یک حلال احتمالا بسیار متفاوت با مقدار چربی استخراج شده با حلال دیگر که تفاوت قطبیت (polarity) دارد می باشد. اغلب مقدار چربی به کمک روش های استخراج حلالی تعیین می شوند.(مثلا Soxhlet ،Goldfish،Mojonnier) اما قابل تعیین توسط روش های استخراجی خیس غیرحلالی نیز می تواند باشد.(مثلا Babcock، Gerber) و توسط روش های ابزاری که متکی بر خواص فیزیکی و شیمیایی چربی ها هستند. (مثلا اشعه مادون قرمز، وزن مخصوص، جذب اشعهX). روش انتخابی مبتنی بر عوامل مختلفی است، از جمله طبیعت یا ذات نمونه (مثلا؛ خشک در برابر مرطوب) هدف آنالیز (مثلا؛ برچسب غذایی رسمی یا کنترل کیفی سریع) و ابزار و لوازم موجود (مثلا؛ Babcock از وسایل شیشه ای ساده و تجهیزات معمولی استفاده می کند، جذب اشعه مادون قرمز نیاز به یک وسایل گران قیمت دارد).

این تجربه شامل روش های Soxhlet، Goldfish، Mojonnier، Babcock می شود. چنانچه نمونه؛ توسط این روش ها آنالیز شدند می توانند توسط یک روش ابزاری موجود در آزمایشگاه شما مورد آزمایش قرار گیرند و داده های هر دو مورد می توانند مورد مقایسه واقع شوند مواد غذایی میان وعده ای (Snack) برای آنالیز و مقایسه توسط روش های Soxhlet، Goldfish توصیه می شوند، و شیر برای روش های Mojonnier و Babcock. هر چند که مواد غذایی مناسب دیگری می توانند جایگزین شده و نتایج ناشی از روش های مختلف با هم مقایسه شوند. هم چنین ، تجربه نشان داده است که استفاده از اتر نفتی بعنوان حلال برای روش های Soxhlet و Goldfish مناسب است. اگرچه ، اتیل اتر انیدریدی می تواند برای هر دو روش استفاده شود، اما احتیاج های لازم باید مد نظر باشند

تعیین مقدار چربی در مواد غذایی میان وعده ای مختلف توسط روش های Soxhlet و Goldfish و تعیین مقدار چربی شیر با استفاده از روش های Mojonnier و Babcock.

روش A: روش Soxhlet.

اساس روش:

چربی به صورت نیمه پیوسته با یک حلال آلی استخراج می شود. حلال گرم و تبخیر شده، سپس بالای نمونه میعان می شود. حلال روی نمونه می چکد و آن را خیس می کند تا چربی استخراج شود. در وقفه های 15 تا 30 دقیقه ای، حلال به ظرف گرمایشی تخلیه می شود تا فرآیند مجددا آغاز شود. مقدار چربی توسط کاهش وزن نمونه یا وزن چربی خارج شده اندازه گیری می شود.

خطرات، احتیاطات و دور ریز پس آب

اتر نفتی و اتیل اتر خطرات آتشگیری دارند، از شعله باز استفاده نشود، بخارات آنها استنشاق نشود و با پوست بدن تماس پیدا نکند. اتر بسیار بسیار آتشگیر و جاذب الرطوبه است، احتمال

ایجاد پراکسیدهای انفجاری وجود دارد. در غیر این صورت، از دستور العمل های ایمنی آزمایشگاهی تبعیت کنید. در تمام مدت کار به چنین موادی از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید. پس آبهای اتر نفتی و اتر مایع باید در فاضلاب های مخصوص و تعیین شده تخلیه شوند.

• 3 کفی ترازو آلومینیومی، قبلا به مدت 24 ساعت در دمای 70 درجه سانتیگراد در یک اجاق وکیوم شونده خشک شده باشند.
• بکر 250 سی سی
• کاورهای استخراجی سلولزی، قبلا به مدت 24 ساعت در دمای 70 درجه سانتیگراد در یک اجاق وکیوم شونده خشک شده باشند.
• دسیکاتور
• ساچمه ها یا دانه های شیشه ای برای جوشیدن
• پشم شیشه، قبلا به مدت 24 ساعت در دمای 70 درجه سانتی گراد در یک اتاق وکیوم شده خشک شده باشد.
• استوانه مدرج 500 سی سی

رویه:

دستورالعمل ها برای تحلیل در 3 نسخه داده شده اند.

1- درصد چربی غذاهای سبک را طبق برچسب بسته بندی گزارش شده، ثبت نمایید. همچنین اندازه غذایی که می توانید به صورت 100 درصد چربی محاسبه کنید را ثبت نمایید.

2- به آرامی، 30 گرم از نمونه را با هاون آسیاب کنید.(آسیاب اضافی و بیش از حد منجر به افت بیشتر چربی در هاون می شود.)

3- یک دستکش پلاستیکی دستتان کنید. که انگشتانه عصاره سلولزی از قبل خشک شده را از خشکانه جدا کننده انگشتانه ها را با مواد اولیه در بیرون برچسب نمایید و شماره گذاری نمایید (از یک مداد سربی استفاده کنید). سپس به طور تحقیق روی یک ترازو تحلیلی وزن کنید.

4- 2 تا 3 گرم از نمونه را در انگشتانه قرار دهید دوباره وزن کنید. یک درپوش کوچک از پشم شیشه روی هر انگشتانه بگذارید. دوباره وزن کنید.

5- 3 نمونه را در یک عصاره کش سوکسله بردارید 35خ0 میلی لیتر از اتر نفت در فلاسک بگذارید چند مهره و دانه جوشان شیشه ای را اضافه کنید و برای 6 ساعت یا بیشتر استخراج کنید. یک بشر 250 میلی گرم

را با برچسبی که نام شما زیر نمونه هایتان در واحد عصاره کشی سوکسله می باشد، قرار دهیم. نمونه ها در انگشتانه در بشر قرار می گیرند پس از استخراج و قبل از خشک شدن.

6- انگشتانه ها با استفاده از انبر از عصاره کش سوکسله بردارید. هوای خشک در کلاهک در طول شب باشد و سپس در یک کوره تحت خلاء در دمای 25/70 درجه سانتی گراد خشک نمایید برای 24 ساعت نمونه های خشک شده را در یک خشک کن خنک کنید سپس دوباره وزن نمایید.

7- برای محتوای رطوبت و نم محصول به روش زیر صحیح نمایید.

الف) از باقی مانده ی یک نمونه زمینی و 3 تا نمونه آلومینیومی وزن شده، برچسب دار، خشک شده. 3 نمونه 2-3 گرمی را برای تجزیه و تحلیل نم آماده کنید.

ب) نمونه را در دمای 25/70 درجه سانتی گراد خشک کنید هر کدام برای 24 ساعت در یک کوره یا اجاق خلاء

ث) پس از خشک شدن دوباره وزن کنید و درصد نم نمونه را محاسبه کنید.

داده ها و محاسبات

با استفاده از وزن های ثبت شده در جدول زیر، درصد چربی (Wt/Wt) را روی یک وزن نم دار و با استفاده از روش عصاره کشی سوکسله محاسبه نمایید.

اگر درصد چربی غذایی که شما تجزیه کردید در جدول داده شده بود، رقم نظری را گزارش دهید.

نام غذای حاضری

برچسب چربی/ شده

نام برچسب

برچسب / محصول 100 گرمی

داده ها به دست آمده از عصاره گیری سوکسله

داده های بدست آمده از تحلیل نم

محاسبه ی نم درصد

درصد چربی

=(نم + چربی)%

سوالات

1- رویه عصاره کشی سوکسله از اتر نفت بهره برداری کرده است. مزیت های استفاده از آن به جای اتیل – نفت چیست؟

2- مزیت های استفاده روش عصاره گیری سوکسله به جای روش عصاره گیره گالدفیش چیست؟

3- اگر درصد محتوی چربی اندازه گیری شده در این از آن درصد چربی که در برچسب مواد غذایی گزارش تفاوت داشت، چطور می توانید آن را توضیح دهید.

اصل

چربی استخراج شده به طور مداوم با یک حلال ارگانیک حلال گرمادهی می شود و تبخیر می شود. سپس روی نمونه منقبض می شود. حلال به طور پیوسته از نمونه می چکد تا چربی را استخراج نماید. درصد چربی با افت وزن نمونه یا وزن چربی برداشته شده، اندازه گیری می شود.

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید