رازیانه یکی از قدیمی ترین گیاهن دارویی وادویه ای است. مردم یونان وروم باستان از خوص دارویی آن اطلاع کاملی داشته وبرای درمان برخی از بیماریها از آن استفاده می کردند(امید بیگی،1376). در یونان باستان رازیانه را نشانه موفیقت می دانستند و به آن ماراتون می گفتند که اشاره به نبرد زمینی مشهور است که در سال 490 قبل میلاد در مقابل ایرانیان داشته اند(Shanmugavelu et al.,2002). در افسانه های قدیمی آمده است که مارها در زمان پوست اندازی چشمان خود را بامالیدن به گیاه رازیانه قوی می نمایند.لذا مردم برای رازیانه اثر تقویت کنده نیروی بینایی قائل بودند. جالینوس حکیم از مصرف آن در تهیه غذاها صحبت نموده است ودر قرن پنجم برای آن، اثر مسکن سرفه قائل شده است.

زیاد کننده ترشحات شیر ، مقوی معده ، قاعده آور ومدر وهمچنین مفید بودن برای چشم از جمله موارد دیگری است که بوسیله دیوسکورید، پلینی وجالینوس مطرح شده است(Shah et al., 1992). در قرن پنجم رازیانه را حتی برای مداوای بیماریهای روانی موثر می دانستند (احسانی پور،1388). در اکثر فارماکوپه های معتبر، این گیاه از جنبه دارویی مورد تاکید قرار گرفته است.

باتوجه به اهميت وجايگاه رازيانه به عنوان يك گياه دارويي،اين آزمايش جهت بررسي كميت وكيفيت اسانس اين گياه به كودهاي بيولوژيك وآلي طراحي شد . بنابراين هدف ازانجام اين آزمايش ارايه روشي جايگزين براي مصرف كودهاي شيميايي درتوليدرازيانه بود.

قدمت شناخت خواص دارویی گیاهان ،شاید بیرون از حافظه تاریخ باشد. یکی از دلایل مهم این قدمت حضور عقاید ریشه دار مردم سرزمین های مختلف در خصوص استفاده از گیاهان دارویی است.مثلا این باور که "هیچ دردی نیست که با گیاهی درمان نشود".

استفاده روز افزون از داروهای طبیعی وگیاهیی در اکثر کشورهای جهان موجب شناخت آثار جدید وبارز درمانی از گیاهان وموارد طبیعی شده وبرای تهیه ی داروهای موثر ومفید مورد بررسی وتحقیق همه جانبه قرار گرفته است در این راستا توجه به طب سنتی از اهمیت ویژه ای برخوردار شده ودر اکثر کشور های جهان از جمله ایران دارای سابقه ی بسیار طولانی در استفاده از منابع طبیعی وگیاهی است نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است.

در حال حاضر استفاده بیش از حد سموم وکودهای شیمیایی در نظام های کشاورزی رایج با آلودگی مواد غذایی وهمچنین مصرف داروهایی با منشا شیمیایی به واسطه افزایش اختلات هورمونی وایجاد ناهنجاری های مختلف در ساختار بدنی انسان ، سلامتی وبهداشتی بشر ومحیط زیست را نیز به مخاطره انداخته اند.

نتایج مطالعات اولیه از سوی سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد برخی از مردم که از گیاهان خاصی استفاده می کنند نسبت به بقیه جوان تر هستند.

به طور کلی گیاهان دارویی به آن گروه از گیاهانی گفته می شود که برای مصارف پزشکی ،درمانی ،بالینی ودارو سازی انسانی ودام وطیور مورد استفاده قرار می گیرد وجود موادی به نام ترکیب های ثانویه در گیاهان که در بهبود، درمان یا پیشگیری از بیماری نقش موثری دارند، را ماده موثره گویند.که در اوضاع تنشی (استرس) ممکن است تولید شیمیایی بیشتر ودر نتیج بازدهی اقتصادی برتری پیدا کند.

در واقع محصولات دارویی هم با افزایش مقتضیات طبیعی نظیر عوامل حاصلخیزی، به زراعی وبه نژادی وهم با برانگیختن تهیجهای غیر طبیعی (ایجاد استرس) افزون می شوند.

طبیعت غنی ایران با حدود 8000گون گیاهی ،بیش از 750 گونه دارویی شناخته شده را در خود جای داده است. استفاده مطلوب ،منطقی وبهینه از این منابع که به لحاظ فناوری ، بسیار کم هزینه تر وساده تر از صنایع دارویی شیمیایی است، می تواند ضمن تامین بخشی از نیاز های عمده بهداشتی ودرمانی جامعه ، از خروج مقادیر متنابهی ارز جلوگیری نموده مانع گسترش وابستگی به بیگانگان شود. بنابراین با اتخاذ سیاستها وراهکار های مناسب ومبتنی بر یک شناخت واقع گرایانه از وضعیت موججود این منابع وکاربرد روشهای علمی وصحیح در تمام ابعاد اعم از کاشت ،داشت، برداشت وبهره برداری صنعتی واقتصادی آن، چه از طبیعت وچه به صورت کشت مکانیزه ، می توان به درکی واقعی واصولی در خصوص نقش وبازدهی گیاهان دارویی در جوامع روبه رشدی همچون ایران رسید وعلاوه بر حفظ وحراست از این سرمایه های ملی به شکوفایی وتوسعه پایدار جامعه نیز دست یافت.

رازیانه(Foeniculum vulgare MILL) از مهمترین وقدیمی ترین گیاهان دارویی ومتعلق به خانواده چتریان می باشد که در تمام فارماکوپه های معتبر از آن به عنوان یک گیاه دارویی مهم یاد شده است. این گیاه دو یا چند ساله، در ایران فقط یک گونه به صورت زراعی وخودرو دارد وامروزه از مواد موثره آن در داروسازی برای مداوای سرفه، دل درد، نفخ،سوء هاضمه در کودکان وتحریک تولید شیر در مادران شیرده استفاده می شود.

همچنین اسانس آن به عنوا ن چاشنی در صنایع نوشابه سازی، غذایی وآرایشی- بهداشتی کاربرد دارد. این گیاه به لحاظ مصارف دارویی وغذایی در اروپا ، اقیانوسیه ، کشورهای آسیایی ، ایالات متحده وبسیاری از کشورهای افریقایی وهمچنین برزیل وآرژانتین در سطوح وسیعی کشت می گردد. در ایران پراکندگی وسیع آن از مناطق خراسان، تهران، گرگان، مازندران، گیلان وتبریز گزارش شده استوتا ارتفاع 2100 متری از سطح دریا به صورت خودرو رشد می کند. همچنین سطح زیر کست رازیانه در ایران در حدود 1066 هکتار است واستانهای عمده تولید کننده آن همدان، خراسان ،کهکیلویه وبویر احمد،لرستان، تهران، کرمان وگلستان می باشند. یکی از دلایل عمده محدودیت توسعه سطح زیر کشت رازیانه در ایران، کمبود تحقیقات به زراعی وبه نژادی ، بالا بودن هزینه وپایین بودن راندمان تولید می باشد .

اگر تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه، به مقدار کافی و در نسبت های متناسب برای تولید بهینه محصول را ازشرایط اصلی خاک بدانیم، با مروری بر توانائی های ذاتی موجودات خاک زی در تولید و تنظیم مقدار قابل جذب عناصر مهم و ضروری برای رشد گیاه مانند نیتروژن، فسفر و آهن اهمیت این موجودات در مدیریت حاصلخیزی خاک روشن خواهد شد.

{امروزهاستفادهازكودهايشيمياييبهعنوانسريعترينراهبرايجبرانكمبودعناصرغذاييخاكگسترشچشمگيرييافتهاست ( 5دربسياريمواردكاربردكودهايشيمياييباعثآلودگيهاي محيطيوصدماتاكولوژيكيميشودكهخودهزينهتوليدراافزايشميدهد ( 11 ).

برايكاهشاينمخاطراتبايدازمنابعونهادههايياستفادهكردكهعلاوهبرتأميننيازهايفعليگياهبهپايداريسيستمهايكشاورزيدردرازمدتنيزمنجرشود ( 20 ).

بامديريتصحيححاصلخيزيخاكوتغذيهگياهميتوانضمنحفظمحيطزيست،افزايشكيفيتآب،كاهشفرسايشوحفظتنوعزيستي،كارايينهادههارانيزافزايشداد. امروزهزراعتارگانيكمطرحميشودكهدرآنعلاوهبركميتتوليدبهكيفيت،ثباتوپايداريدرتوليدنيزتوجهخاصميشود .درنظامهايكشاورزيپايداركاربردكودهايزيستيازاهميتويژهايدرافزايشتوليدمحصولوحفظحاصلخيزيپايداربرخورداراست ( 18 ) ( 1مرادی}

بحث از نیتروژن که بیشترین مصرف را برای همه گیاهان دارد، آغاز می شود. کافی است که مقدار بسیار ناچیز این عنصر در پوسته جامد زمین (005/0 درصد لیتوسفر)، را با مقدار آن در بافت های گیاهی (حتی در موارد خشبی ) وهمچنین مقدار ورودی ناچیز آن از اتمسفر به زمین را که از آن طریق آذرخش وهمراه با بارش ها است با مقادیر متوسط خروجی آن از راه هایی مانند آبشویی، فرسایش و نیترات زدایی که مجموعا چندین برابر میزان ورودی است، مورد مقایسه قرارگیرد. تردیدی نخواهد بود که ایجاد تعادل درعملکرد این عنصر، جز به یاری موجودات تثبیت کننده نیتروژن مولکولی، حتی در دوران اوج مصرف کودهای شیمیایی امری غیر ممکن بوده است.

کاربرد کودهای بیولوژیک برای حفظ توازن بیولوژیک، حاصلخیزی خاک به منظور به حداکثر رساندن روابط بیولوژیک مطلوب سیستم و به حداقل رساندن استفاده از مواد وعملیاتی که این روابط را بر هم می زنند، به ویژه مصرف کودهای شیمیایی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کاربرد کود های زیستی به ویژه باکتری های محرک رشد گیاه، مهم ترین راهبرد در مدیریت تلفیقی تغذیه گیاهی برای سیستم کشاورزی پایدار با نهاده کافی به صورت تلفیق مصرف کودهای شیمیایی با کاربرد باکتری های مذکور به شمار می آید.

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید