رکوع از اجزای نماز و به معنای خم شدن نمازگزار تا حدی است که انگشتان دست به زانو برسند. این جزء از واجبات رکنی بوده و لازم است در هر رکعت از نمازهای واجب و مستحب یک بار انجام شود مگر در نماز آیات که هر رکعت آن پنج رکوع دارد. رکوع در لغت به معنای خم شدن و پایین انداختن سر است و در اصطلاح شرعی به معنای خم شدن نمازگزار تا حدی است که انگشتان دست به زانو برسد.[1]

رکوع به عنوان نمادی از عبودیت و نماز در ده آیه از قرآن کریم مورد اشاره قرار گرفته است، مانند آیه ۷۷ سورۀ حجّ: یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا ارْکعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّکمْ وَ افْعَلُوا الْخَیرَ لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ (ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، رکوع و سجود کنید و پروردگارتان را بپرستید و کار خوب انجام دهید، باشد که رستگار شوید)[2].

در روایات اهل بیت نیز بر جایگاه برجسته آن تأکید شده و به طولانی کردن آن مگر در نماز جماعت[3] سفارش شده است[4]. در دو کتاب وسائل الشیعه و مستدرک آن ۱۸۲ روایت در موضوع احکام رکوع وجود دارد.

حال رکوع چیست و در چه کارهایی در آن باید رعایت شود و چگونه باید آورده شود و… همواره بحث مورد نیاز مکلّفان بوده است؛ از این روی فقها به آن توجه ویژه داشته‌اند. فقیهان بیش‌تر بحث‌های مربوط به رکوع را در کتاب صلات آورده‌اند. از آن‌جا که اساس و مبانی بحث رکوع در این کتاب به شرح بحث شده، در دیگر کتاب‌های عبادی، بحث رکوع، به این کتاب، ارجاع داده شده است.که از آن دسته می توان به کتاب مستند الشیعه محقق نراقی (ره) اشاره داشت، که موضوع اصلی این پایان نامه می باشد.

[1] . الحدائق الناضرة، ۸/۲۳۴.

[2] . بقره ۴۳و ۱۲۵، حج ۲۶ و ۷۷

[3] .تهذیب الاحکام، ج ۲، ص ۷۷

[4] . کافی، ج ۲، ص ۷۷

نماز لطف و رحمتی از سوی پرورد گار به انسانه از تا به کمال وسعادت اخروی برسندواز آنجا که پرودگار عالمیان میداند چه چیز برای انسان مفید است وسعادت اخروی اورا تامین میکند وچه چیز برای انسان زیانبار ونابود کننده است ، او را به انجام واجبات به ترک محرمات مکلف کرده است.

نماز به عنوان یک فریضه مذهبی دارای اثرات تربیتی درابعاد مختلف فردی،گروهی،بهداشتی و روانی در محدوده خانواده می باشد. اجرای فریضه نماز در شکل‌گیری صحیح روابط میان اعضای خانواده نقش عمده‌ای دارد. با اجرای این فریضه خانواده به یک محیط مقدس تبدیل شده، روابط افراد دارای قداست ویژه‌ای می شود و کودک در محیط خانواده،نماز را در خود درونی ساخته، خود را ملزم به رعایت دستورات بهداشتی و اخلاقی می داند.

از طرفی در متون دینی ما مثل قرآن کریم، نهج‌البلاغه وکتاب‌های حدیث به خواندن نماز تأکید شده و آمده است: نماز، وسیله‌ای برای پاک شدن از خودبینی است[1] به درستی که نماز انسان را از کار ناشایست باز می دارد.[2] نماز به پا دارید وزکات را ادا کنید و با این وسیله روح و جسم خود را نیرومند سازید و بدانید هر کار خیری برای خود از پیش می‌فرستید آن را نزد خدا خواهید یافت که محققاً خداوند به هر کار شما بیناست.[3]

باتوجه به اینکه اقامه نماز از واجباتی است که نیاز به آدابی دارد که یقینا به انجام و وجوب آن تسریع شده است ، یکی از این واجبات نیت و تکبیره الاحرام در نماز می باشد که به عنوان ارکان نماز تاکید شده است که اگر نمازگزار بصورت عمد یا سهوا آن را ترک کند باعث بطلان نماز می گردد. لذا نگارنده برخود لازم دانسته که به این موضوع پرداخته و آن را تبیین نماید .

نگارنده دراین پایان نامه بنا دارد رکوع را ازکتاب مستندالشیعه محقق نراقی (ره) که درجلد 5 آن کتاب قرار گرفته است را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.

درمرحله بازخوانی بنا دارد ابتدا متن اصلی ازکتاب مذکور را به بند ها و پاراگراف های متناسب تفکیک و تقطیع نموده و برای هربند با رعایت تناسب با محتوای آن بند عنوانی را طراحی نماید و سپس ذیل هر پاراگراف ترجمه روان آن را به فارسی ارائه نماید و چنانچه پاراگراف علاوه بر ترجمه اقتضای تبیین و توضیح بیشتری داشته باشد نسبت به آن بند اقدام نماید و درصورت وجود اصطلاح درخور تعریف آن را با ارجاع به منابع دست اول لغوی و فقهی تبیین نماید .

[1] . نهج البلاغه ،حکمت252

[2] . قرآن کریم،عنکبوت،آیه45

[3] .قرآن کریم ، بقره،آیه 110

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید