در حال حاضر مهمترین مسئله ای که شهر ورامین با آن مواجه است رشد بی رویه و ناموزون س*****تگاههای غیررسمی پیرامون شهر و به تبع آن تغییر الگویی کاربری اراضی کشاورزی پیرامون شهر است . که خصوصا طی سه دهه اخیر به دنبال گسترش فضایی شهر از یکسو و نزدیک شدن روستاهای نزدیک به آن از سوی دیگر بوجود آمده است. این پدیده پاسخی است به اسکان جمعیتی که روز به روز بر تعدادشان افزوده شده است . تنها بخشی از این ازدیاد جمعیت ناشی از رشد طبیعی جمعیت بوده و بخش اعظم آن در اثر مهاجرت خصوصا مهاجرت ناشی از همجواری با کلانشهر تهران شکل گرفته است. همچنین رشد ناموزون س*****تگاههای غیررسمی و تخریب اراضی کشاورزی پیرامون آن تا حدود زیادی متاثر از نبود طرح جامع برای هدایت توسعه شهر و ضعف قوانین حفظ کاربری اراضی کشاورزی بوده است . تمامی این موارد سبب گشته که شهر با استانداردهای مطلوب شهری و متناسب با جمعیت فاصله داشته باشد . لذا مهمترین مسئله توجه به رشد مطلوب و بهینه شهر و در کنار آن حفظ اراضی کشاورزی حاشیه آن می باشد .

با توجه به موقعیت شهر ورامین ( همجواری با کلانشهر تهران ) و با ادامه یافتن روند مهاجرتها و عدم برنامه ریزی صحیح برای جلوگیری توسعه شهر مطمئنا علاوه بر اینکه مقدار زیادی از اراضی حاشیه شهر تخریب خواهد شد . توسعه مطلوب شهری هم محقق نمی گردد . لذا لازم است برای توسعه آینده شهر و حفظ اراضی کشاورزی حاشیه آن برنامه ریزی نمود .

در دهه های اخیر گسترش فضایی شهرها و س*****ت گاههای غیررسمی مهمترین موضوع قابل بحث در زمینه کاربری زمین واراضی کشاورزی پیرامون شهرها بوده است.پیامدهای اجتماعی واقتصادی وزیست محیطی گسترش شهرها از معضلاتی است که عمدتاً بیانگر ضعف مدیریت خصوصاً در کشورهای در حال توسعه می باشد.با وجود حاکم شدن دیدگاههای توسعه پایدار پیرامون زمین واستفاده ازآن در کشورهای توسعه یافته ،در اکثر کشورهای در حال توسعه من جمله ایران اراضی کشاورزی محدوده قانونی وحریم شهرهادر حال تخریب است.زیرا موضوع گسترش افقی شهرها وادغام اراضی کشاورزی پیرامون این شهرهابیانگر رقابتی است که بین اراضی شهری و پیرامون شهرها وجود دارد وتوسعه شهرخودبه خود،تجاوز به اراضی زراعی را ایجاب می کند.درایران هم از آنجائی که اکثر شهرها پیرامون خود مرغوبترین اراضی کشاورزی را دارا هستند، شاهد گسترش فزاینده این پدیده به دلایل متعدد می باشیم.با این رشد وتوسعه ما شاهد گرایش هایی چون افزایش بیش از حد کاربری های مس*****ی وکاهش تسهیلات وتجهیزات وکاربریهای لازم وضروری برای حیات شهر واز همه مهمتر شاهد افزایش تخریب اراضی کشاورزی می باشیم ولذا این شهرها در کشورهای در حال توسعه در مسیر توسعه پایدار عمل نمی کنند چرا که از یکسو در محدوده شهر بین کاربری های مختلف مس*****ی،خدماتی وفضای سبزو...تعادل برقرار نبوده و از سویی دیگر بیش از سهم خود از منابع استفاده کرده وزمینه تخریب آنها را فراهم ساخته اند.به عبارتی دیگر در جریان رشد و توسعه شهرها به همان نسبت که از اراضی کشاورزی کاسته شده به کاربری های مس*****ی در حد فزاینده افزوده شده است.(شیعه،1386: 24) البته سایر کاربری های شهری هم در این میان نقش دارند اما سهم کمتری را دراین میان به عهده داشته که این خود بیانگر توسعه نامتوازن شهری در کشورما می باشد.

در منطقه مورد مطالعه( شهر ورامین)طی سال های اخیر شاهد تغییرات چشمگیری در زمینه کاربری اراضی کشاوزی وگسترش بی رویه شهرو س*****ت گاههای غیررسمی واشغال اراضی حاشیه شهر بوده ایم. اگرچه رشد وتوسعه س*****ت گاههای غیررسمی با وجود فزونی جمعیت امری است اجتناب ناپذیر ولی رشد وتوسعه بی رویه این شهر واز بین رفتن اراضی کشاورزی وتبدیل این اراضی به محل اسکان جمعیت روبه رشد،مشکلات دیگری را نیزایجاد خواهدکرد.با توجه به اینکه منطقه دارای استعدادهای فراوان وکم نظیروسابقه طولانی در امر کشاورزی می باشد،حفظ این اراضی بایستی مدنظر قرار بگیرد . بوجودآمدن این شرایط طی این سال ها ریشه در عوامل گوناگونی دارد.همجواری با تهران وپذیرفتن نقش خوابگاهی ومحلی برای سرریز جمعیت کلان شهر تهران،نهایتاً این منطقه را با شهر نشینی فزاینده وحاشیه نشینی وتخریب اراضی کشاورزی روبرو کرده است.

با توجه به عدم وجود قوانین دقیق وروشن برای حفظ اراضی،نبودطرح وبرنامه مناسب برای رشد شهر وپیدایش زمینه های سوداگری زمین ،کشاوزان ومالکین هم سود بیشتر را در فروش وتغییر این اراضی یافته ولذا عوامل به طور زنجیر وار شرایط را برای بر هم زدن تعادل های فضایی فراهم ساخته اندو با ادامه این روند وپیشی گرفتن جمعیت از امکانات لازم برای زندگی علاوه بر تخریب اراضی کشاوزی پیرامون شهر ولحاظ نشدن دیدگاه های توسعه پایداربه لحاظ ابعاد اجتماعی ،اقتصادی وزیست محیطی جهت زندگی مطلوب برای ساکنین شهر وروستا های حاشیه شهرکه در حال پیوستن به محدوده شهرهستند،ما شاهد شکل گرفتن شهرنشینی مشکل زا خواهیم بود.شهرنشینی که درآن امکانات مناسب برای ساکنانش وجود نداشته وعدم تعادل بین کاربری های آن خودنمایی می کند.

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید