زلزله رویدادی است طبیعی که در اثر رها شدن انرژی ذخیره شده در زمین و بعلت حرکات زمین ساخت صفحه ای بوجود می اید. در حقیقت زلزله واقعه ای است طبیعی که همواره بر روی زمین اتفاق افتاده و تاکنون محل، بزرگی و زمان دقیق این اتفاق برای بشر قابل محاسبه و پیش بینی نبوده است. به همین لحاظ و بعلت وجود مجهولات بسیار زیاد در صورت وقوع چنین حادثه ای در هر نقطه از زمین بحران بوجود می آید.ایران کشوری است که همواره در خطر بروز زلزله می باشد و به دنبال آن دچار بحرانهای زیادی نیز شده است. بطور مقال در کمتر دو ددهه زلزله های رودبار و منجیل، بم، یوش و لده بیش از نود هزار انسان را گرفته و خسارات مالی بسیاری را بجا گذاشته است. مدیریت بحران یکی از اصطلاحات حوزه مدیریتی است گه به مجموعه ای از فعالیتها و دستور العمل هایی اطلاق می شود که جهت کاهش اثرات زیانبار حوادث طبیعی انجام می گیرد. به طور کلی مدیریت بحران به معنای سوق دادن هدفمند جریان پیشرفته امور به روالی قابل کنترل و انتشار بازگشت امور در اسرع وقت به شرایط قبل از بحران است. مدیریت بحران به سه بخش اصلی مدیریت قبل، حین بحران و پس از بحران تقسیم می گردد.

با توجه به گستردگی اطلاعات و عملیات اجرایی هر بخش از مدیریت های فوق مسلما بحث و نتیجه گیری در هر سه مورد مدیریت بحران در چارچوب یک مقاله نمی گنجد. در این مقاله سعی شده تا بر اساس اطلاعات بدست امده از زلزله پنجم اسفند ماه 1382بم به مدیریت قبل از بحران پرداخته شود. این بحران معمولا به مدیریت های ساخت و ساز و عمران و آبادی هر روستا، محله، شهر، استان و کشور ارتباط دارد. این مدیریت را نیز می توان با مدیریت مهندسی نام گذاری نمود. مطالعات و بررسی های انجام شده در این بخش نشان می دهد که چنانچه در ساخت و سازها از تفکر مهندسی در طرح و اجرا و رعایت آئین نامه ها استفاده شود و خسارات جانی و مالی کمتری پدید خواهد آمد.

حوادثي مثل سيل و زلزله كه در سطح كشور از احتمال وقوع بالاتر برخوردارند از طريق ساخت سدها، سيل بندها و بندهاي انحرافي و آبخيزداري مناطق كوهستاني و شيبدار و نيز با ساخت منازل مسكوني مقاوم در سطح قابل ملاحظه اي كاهش مي يابند.

هر يك از عناصر جوي به تنهايي مي تواند بلاياي مهمي مانند افزايش دما و گرمازدگي، سرعت هاي زياد باد و وقوع توفان، بارشهاي تندري و وقوع تگرگ، يخبندان و سرمازدگي و ... را ايجاد كند. اما بيشترين خسارات جاني و مالي بر اثر پديده هاي جوي تركيبي و خطرات ثانويه ناشي از آن ها مي باشد، مانند توفان، رعد و برق، خشكسالي ها، سيل، آتش سوزي تأثيرگذاري بلاياي جوي بر جوامع با توجه به وضعيت توسعه اقتصادي و آسيب پذيري آن ها متفاوت است. به طوري كه رويدادهاي جوي بيشترين خسارات جاني را در كشورهاي كمتر توسعه يافته و بيشترين خسارات مالي را در كشورهاي بيشتر توسعه يافته ايجاد مي كنند بررسي اطلاعات و آمار طي سال هاي ۹۲-۱۹۶۳نشان مي دهد كه مرگ و مير ناشي از سيل به علت مشكلات پيش بيني روبه افزايش بوده در حالي كه مرگ و مير ناشي از توفانهاي حاره اي به دليل موفقيت نسبي در پيش بيني و هشدار طرح هاي تخليه مناطق در خطر كاهش يافته است.

در سال هاي مذكور وقوع خشكسالي ها نيز افزايش قابل ملاحظه اي را نشان داده اند. كاهش اثرات سيلاب با روش هايي مانند مقاومت در مقابل خطر توسط طراحي و ساخت ديواره هاي مناسب يا ساخت هاي دفاعي در مقابل سيل قابل حصول است. كاهش خسارات ناشي از رويدادهاي جوي اقليمي با اجراي برنامه هاي بلند مدت و كوتاه مدت مانند اعلام خطر بهنگام و استفاده مناسب از زمين ممكن مي باشد.

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید