هدف از این مقاله ، روشن ساختن ابعادی چند از مفهوم امنیت قضایی است . اگر چه کاربرد این واژه در نوشته های امروزی ، رو به فزونی نهاده است ، با این وصف به نظر می رسد که درک روشن و دقیقی از این واژه در میان عامه مردم و حتی اصحاب قضا و کارشناسان امر، وجود ندارد. ازاین رو نویسنده در ابتدا به تشریح برخی تعاریف داده شده از امنیت قضایی پرداخته و پس ازبررسی و نقد آنها، تعریف جامعی را پیشنهاد داده است ، در پایان نیز ضمن بررسی مورد پرونده « خفاش شب » از وجود یا نبود امنیت قضایی دررسیدگی به این پرونده سخن گفته است . هدف مؤلف در این نوشتار آن بوده تا با ارایه شاخص‌های حقوقی مشخصی ، ضمن کمی کردن مفهوم انتزاعی « امنیت قضایی »، میزان قابلیت آن را در تحلیل‌های حقوقی جاری به نمایش گذارد.

دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است [ به ] تأمین حقوق همه جانبة افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه و تساوی عموم در برابر قانون اساسی " (اصل 3 ـ بند 14)

برخی از صاحب نظران بدون آن که تعریف مشخصی از امنیت قضایی انجام دهند، به بررسی مصادیقی از شاخص‌های امنیت قضایی و یا بررسی علل و نمونه های فقدان امینت قضایی پرداخته اند. مهرانگیز کار در مقاله ای با عنوان «امنیت قضایی زنان در ایران » (1)، به بررسی وضعیت امنیت قضایی زنان در جامعه ایران پرداخته است . این مقاله بدون این که تعریف مشخصی از واژه امنیت قضایی به دست دهد، به بررسی برخی از مصادیق ونهادهای موجود در قوانین ایران می پردازد که از نگاه وی ، بر هم زننده امنیت قضایی زنان می باشد. دکتر سیدمحمد هاشمی نیز تعریف مشخصی از این مفهوم نمی کند. با این وصف ایشان به بیان برخی از نهادهای امنیت قضایی در حقوق ایران می پردازد. (2) ایشان همچنین قاضی و قانون را تأسیساتی می داند که تأمین کننده آزادی و امنیت هستند. (3) به باور کامبیز نوروزی ، امنیت قضایی عبارت است از کیفیت مناسب عملکرد دادگاه‌ها در به کار بستن ضمانت‌های اجرایی قانون ، به ترتیبی که شهروندان را قبل از نقض قوانین وتعهدات‌شان ، از آن عمل باز دارد.(4)

 آیت الله شریعتمدار جزایری اعتماد شهروندان به قوة قضاییه توانمند و سالم و احترام و التزام به قانون و تساوی تمام افراد جامعه در برابر قانون را، امنیت قضایی می داند. (5) ایشان با بیان لزوم جهت گیری عادلانه سیستم قضایی ، به برخی از قواعد شکلی مورد نیاز برای برقراری امنیت قضایی اشاره می کند (6) آیت الله یزدی ، امام جمعه موقت تهران نیز در یکی از خطبه های نماز جمعه خویش ، اقدام به تعریف امنیت قضایی می کند. ازنگاه وی : امنیت قضایی به معنی داشتن اطمینان به این که قاضی براساس قانون عمل کرده و اگر کسی شکایت دارد می تواند شکایت کند تا رسیدگی شود(7)

بررسی تعاریف و رویکردهای پیش گفته ، بیانگر این واقعیت است که نگاه روشن ودقیقی به مفهوم امنیت قضایی در میان صاحبنظران وجود ندارد. این در حالی است که مفهوم «امنیت قضایی » عیناً در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وارد گردیده است .

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید