فضلالله یکی ازبرحسته ترین شخصیتهای معاصر دیدگاه اجتهادگرا درمسایل زنان است که اینقلمروی مطالعاتی رااز دغدغههای اصلی خود قرار داده است . اودراین زمینه ، کتابهایبسیاری نگاشته ، وسخنرانیهای زیادی ارایه نموده است . او خود در این باره میگوید

مسالهزن در سرلوحه تاملات فکری و اجتماعی من قرار دارد . زیرا از دید من ، در چارچوب کلیاسلامی ، رفتار اجتماعی در مورد زنان با رفتار درست اسلامی فاصله دارد . از اینگذشته ، نگرش به زن به عنوان یک انسان ، حتی از سوی خودش ، نگرشی غیر اسلامی است . و پوشیده نیست که این وضع چه پیامدهایی در عرصهی واقعیت ، از نظر تعریف درست نقش ویدر زندگی ، و پذیرش حقوق او به دنبال دارد

بنابراین مطالعه درست اندیشه اسلامی نخستین وظیفه پژوهشی مسلمانان راتشکیل خواهد داد . اما این امر نخست در گروی تصحیح روش مطالعه در باب زنان است . چرا که روش نادرستفهم متون اسلامی در پیدایش وضعیت اسف بار کنونی بسیارموثر است . از این رو فضل اللهروش مطالعه خود را بر فهم قرآن و سپس روایات امامان (ع) استوار میکند . در شیوهاواحادیث این موضوع ، از رهگذر قرآن به داوری گذارده میشود ونه این که عکس آن اتفاقبیفتد . در اثر پیروی از این شیوه ، قرآن خطوط کلی نگرش اسلامی در باب زن را ارایهمیدهد و روایات به تفصیل جزییات آنها میپردازد و از آن جا که به عقیده فضل اللهبیان جزییات کاملا تحت تاثیرشرایط واوضاع خاص میباشد ، از لابلای موضوعات مربوط بهزن به ماهیت مساله مورد نظر نگریسته میشود وسپس به احادیث مرتبط پرداخته میشود . دراین روش هرچند سند ومتن روایات به صورت مستند و روش شناختی ارزیابی میشود امادرتمامی روند تحقیق ، قرآن تنها میزان است به گونهای که مضامین مخالف آن کنارگذاشته میشود . به عقیده فضل الله این روش دربر دارنده نوعی آزاد اندیشی در فهمقرآن است و بهترین روش بررسی هر موضوعی از دیدگاه اسلام میباشد . با توجه به روشفضل الله در بررسی مسایل زنان آشکار است که او بر خلاف مطهری بیشتر میکوشد دیدگاهینص گرایانه به مساله زن داشته باشد در حالی که مطهری میکوشد با تمسک به قانون طبیعتو فطرت – که به نظر او مطابق حکم اسلام نیز هست – به بررسی مسایل زنان بپردازد . سهم عقل در شیوه فضل الله مانند نظر دیگر اجتهاد گرایان ، متناسب با سطح حکم عقلیاست به این معنی که اگر حکم عقل قطعی باشد ، نص قرآن و حدیث ، به سود حکم عقل تاویلمیگردد اما اگر این حکم ، ترجیحی و تحلیلی – ظنی – تلقی گردد ، نمیتوان نص را بهسود حکم عقل تاویل کرد .

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید