سويا با نام علمى Glycine max و از تيره نخود Fabaceae (Legominosae) مى‌باشد. اين گياه يک‌ساله، دولپه و علفى است که به‌ دو صورت دانه‌اى و علوفه‌اى مورد کاشت و بهره‌بردارى قرار مى‌گيرد.­چنانچه به ‌منظور توليد دانه کشت شود در گروه حبوبات و اگر توليد علوفه مورد نظر باشد در گروه بقولات Legomes قرار مى‌گيرد.
سطح زيركشت سوياي جهان در سال 2006 حدود 79 میلیون هكتار بوده است. به طور كلي ميزان سطح زيركشت اين محصول از سال 1991به بعد افزايش داشته است. در سال 2006 ميلا‌دي، آسيا23/5 درصد، آمريكاي شمالي42/3 درصد، آمريكاي جنوبي 31 درصد، اروپا 1/8 درصد، آفريقا 1/2 درصد و اقيانوسيه كمتر از 0/1 درصد از سطح زيركشت جهاني را به خود اختصاص داده‌اند. از ميان كشورهاي عمده توليدكننده سويا، ‌ آمريكا مقام اول را داراست و پس از آن برزيل، چين،آرژانتين و هند در رتبه‌هاي بعدي قرار مي‌گيرند كل توليد جهاني سويا در سال 2006 حدود 179917302 تن بوده است (بی نام،1386 ).
در سال زراعي 1385 سطح زيركشت سويا درايران حدود 74461 هكتار بوده است. از نظر پراكنش جغرافيايي اين محصول، بيش از 90 درصد از اراضي زير كشت سويا در استان‌هاي مازندران و گلستان قرار دارد. در سال زراعي 1385 استان‌هاي ‌مازندران 40/6 درصد، گلستان 51 درصد، لرستان 3/3 درصد و ساير استان‌ها حدود 5/1 درصد از سطحزيركشت اين محصول را به خود اختصاص داده‌اند(بی­نام، 1386).

درحال حاضر حدود 110 نوع عامل بيماری­زا در دنيا به سويا حمله مي­كنند كه 41 عامل از لحاظ اقتصادي حائز اهميت می­باشند. بيماري­هاي سويا در اكثر مناطق دنيا باعث كاهش این محصول می­شوند. بيماري­هايي كه بيشترين خسارت را به سویا وارد مي­كنند آن­هايي هستند كه ريشه و گياهچه را مورد حمله قرارمي­دهند.یکی از بیماری­ها که محصول سویا را تحت تاثیر قرار می­دهد بیماری پوسیدگی ذغالی می­باشد .(Babu et al., 2007) عامل بیماری پوسیدگی ذغالی Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid. می­باشد که یک بیماری­زای خاکزاد و بذرزاد و عامل پوسیدگی ذغالی ریشه وساقه بیش از 500 گونه گیاهی می­باشد و به گیاهان زراعی با اهمیت اقتصادی بالا از قبیل سویا، ذرت، سورگوم، کنجد و پنبه خسارت بالایی وارد می کند .(Dhingra and Sinclair, 1978) قارچ ماکروفومینا بیشتر در روی گیاهان مناطق حاره­ای و نیمه حاره­ای دنیا گزارش شده است و در این مناطق جغرافیایی که آب و هوای گرم و خشکی دارند، بیشترین دامنه میزبانی را در بین غلات، بقولات، درختان میوه، گیاهان علفی، سبزیجات و گیاهان چوبی دارد .(Dhingra and Sinclair, 1978) سیکل زندگی قارچ عامل بیماری شامل دو مرحله است. یک مرحله ساپروفیتیک که قارچ اغلب در این مرحله میکرواسکلروت تولید می­کند و مرحله پارازیتیک (بیماری­زایی) که قارچ اغلب در این مرحله پیکنید تولید می­کند. در مرحله بیماری­زایی، قارچ یک پاتوژن غیر اختصاصی است و طیف وسیعی از گیاهان زراعی مهم از قبیل سویا، سورگوم، کنجد، آفتابگردان، گلرنگ و ذرت را آلوده می­کند (Dhingra and Sinclair, 1978). عامل بیماری ماکروفومینا، تنوع پذیری بالای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، بیماری­زایی و ژنتیکی را نشان می­دهد که عادت گرفتن آن با شرایط متفاوت محیطی را افزایش می­دهد. تنوع ژنتیکی بالای این بیمارگر، امکان تمایز ایزوله­های مختلف این قارچ را مشکل می­سازد.(Babu et al., 2007)

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید