آمار و ارقام منتشر شده در زمينه شيوع اختلال هاي رواني در كشورهاي مختلف جهان و ايران، اهميت ضرورت توجه به بهداشت روان را مشخص تر مي نمايد. اختلال وسواسي و افسرده يكي از مشكلات جدي سلامت روان است و سالانه هزينه هاي اقتصادي و اجتماعي هنگفتي را بر جامعه تحميل مي كند(4). مشكلات همراه با اختلال وسواسي و افسرده و علايم ناتوان كننده آن، كاركرد ميان- فردي، شغلي و زندگي فرد را مختل مي كند (5). افكار وسواسي اولين مؤلفه اختلال وسواسي محسوب مي شوند، دومين مؤلفه آن رواج وسواس هاي عملي است. اختلال وسواسي و افسرده با فشار بر فرد مبتلا براي انجام مجموعه اي از اعمال تكراري غيرعقلاني بر طبق قواعد انعطاف ناپذير دروني نمود پيدا مي كند، به طوري كه فرد با تصویر كنترل ذهني زندگي، به آن اعمال تكراري غير عقلاني مبادرت مي ورزد (6،7). سالكووسكيس، اولين الگوي شناختي جامع درباره اختلال وسواسي را مطرح كرده است. بر اساس ديدگاه شناختي سالكووسكيس نحوه ي ارزيابي فرد از افكار ناخواسته و مزاحم سبب ساز آشفتگي و رفتارهاي وسواسي است(11،8). تصور می شود اين ارزيابي هاي نادرست، از فرض هاي ناسازگاري ناشي مي شوند كه در طي زندگي آموخته شده اند (11،12). طرح واره هاي ناسازگار اوليه، به طور معمول از ارضاء نشدن نيازهاي اوليه، به خصوص نيازهاي عاطفي در دوران كودكي سرچشمه مي گيرند(13). طرحواره ناسازگار اوليه، يك تم يا الگوي وسيع و نافذ است كه از خاطرات، هيجان ها، شناخت ها و احساسات جسماني راجع به خود و روابط با ديگران تشكيل شده، در طول دوران كودكي يا نوجواني رشد كرده، حاصل زندگي يك فرد است و تا حد خاصي درست عمل نميكند (14). هنگاميكه طرحواره هاي ناسازگار برانگيخته مي شوند افراد معمولا سطوح بالايي از هيجانات، نظير خشم شديد، اضطراب، افسردگي يا احساس گناه را تجربه ميكنند (15). شيوع بالاي اضطراب، افسردگي و ساير مشكلات هيجاني و تأثير اين مشكلات روي عملكرد كلي فرد، موجب شده است كه برخي از محققين، عوامل مرتبط با اين مشكلات را مورد توجه قرار دهند. از جمله يكي از عوامل وجود نوعي اختلال در نظم هيجاني ذكر شده است(16) كه به قول متخصصين پيش بيني كننده آسيب رواني فرد در آينده (17،18) و عامل كليدي و مهمي در پيدايش اضطراب و افسردگي است (19). هرچند هيجان ها مبناي زيستي دارند، اما افراد قادرند بر شيوه هايي كه اين هيجان ها را ابراز مي كنند، تأثير بگذارند. اين توانايي كه تنظيم هيجان ناميده مي شود به عنوان فرآيند آغاز، حفظ، تعديل يا تغيير در بروز، شدت يا استمرار احساس دروني و هيجان مرتبط با فرايندهاي اجتماعي رواني، و فيزيكي در به انجام رساندن اهداف فرد تعريف مي شود (19). فرآيندهاي تنظيمي هيجان به قدري پيچيده و گسترده است كه قادر نخواهيم بود روي تمامي ابعاد و مكانيسم هاي آن تمركز كنيم (21). لذا، در اين پژوهش تنها به دنبال پاسخ برای پرسش زیر می باشیم: «آیا طرحواره های ناسازگار اولیه و تنظيم هيجانی در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی و افسرده و افراد عادی معنی دار است؟».

ساختارهاي شناختي بنيان تفكر و رفتار انسان را سازمان ميدهند. با برانگيخته شدن ژرف ترين ساختارهاي شناختي طرحواره ها، افراد معمولا سطوح بالايي از هيجانات را تجربه مي كنند. امروزه به روشني مشخص شده است كه تنظيم هيجاني نقش مهمي در سازگاري با وقايع استرس آور زندگي بازي ميكند.

با توجه به اينكه احساس و رفتار نامناسب، ريشه در نارسايي در تنظيم هيجان و شناخت ها و طرحواره هاي ناسازگار دارد، مقايسه طرحواره هاي ناسازگار اوليه و راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان، در بيماران مبتلا به اختلال وسواسي جبري و افراد عادي جهت شناخت دقيق تر افراد مبتلا به اختلال وسواسي جبري، برنامه ريزي هاي مناسب و اساسي جهت بهداشت رواني اين افراد و نيز مشخص تر نمودن اهداف درماني، از ضرورت هاي پژوهش حاضر است. پژوهش حاضر به منظور بررسي و مقايسه طرح وارههاي ناسازگار اوليه و راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان در بيماران مبتلا به اختلال وسواسي افراد افسرده و عادي صورت گرفت.

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید